Technik chłodnictwa i klimatyzacji oraz pomp ciepła. Poradnik wyd. 2 rozszerzone

Opis

Przedstawiamy Państwu drugie wydanie Poradnika, który jako jedyny w Polsce spełnia funkcję podręcznika w zakresie kształcenia w zawodzie Technik chłodnictwa i klimatyzacji. Przygotowana pozycja dedykowana jest:

- uczniom kształcącym się w zawodzie Technik chłodnictwa i klimatyzacji,
- osobom rozpoczynającym pracę w zakresie montażu urządzeń HVACR,
- instalatorom przebranżawiającym się z branży sanitarnej,
- pracownikom działów technicznych i eksploatacji budynków,
- osobom przygotowującym się do egzaminów F-gazowych,
- specjalistom pragnącym uporządkować posiadaną wiedzę.

Publikacja zawiera opracowania tematów z zakresu programowego MEN dla zawodu Technik chłodnictwa i klimatyzacji. Jest to pierwsza na polskim rynku wydawniczym publikacja opracowana specjalnie z myślą o tym kierunku kształcenia. Obejmuje zagadnienia z zakresu termodynamiki, elektrotechniki, technologii instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych, pomiarów parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych oraz klimatyzacyjnych, a także montażu i eksploatacji. Poszczególne tematy zawierają nie tylko podstawy teoretyczne niezbędne do wykonywania zadań technika chłodnictwa i klimatyzacji, ale również porady praktyczne i niezbędne informacje na temat wykonywania czynności montażowych oraz prowadzenia eksploatacji systemów HVACR w obiektach publicznych i komercyjnych.

Od Autora

Z radością i satysfakcją przekazuję Państwu drugie już wydanie poradnika. Jego powstanie jest konsekwencją pozytywnego przyjęcia wydania pierwszego. Oczywiście, nie obeszło się bez wprowadzenia drobnych korekt, co jest rzeczą całkowicie naturalną, a nader konieczną ze względu na potrzebę poprawy jakości książki. Oczywiście poprawki nie zmieniają sensu i istoty omawianych zagadnień

Dodatkowo, w wyniku sygnałów i próśb, jakie otrzymywałem od nauczycieli języka zawodowego, drugie wydanie poradnika wzbogaciłem o słowniczek niezbędnych słów i pojęć z branży chłodnictwa i klimatyzacji. Uzupełnienie podręcznika o słowniczek polsko-angielski i angielsko-polski powinno ułatwić naukę uczniom oraz studentom, stać się wsparciem dla osób zajmujących się działalnością w obszarze chłodnictwa, klimatyzacji i pomp ciepła, a także pomóc nauczycielom prowadzącym zajęcia teoretyczne i praktyczne z tego zakresu.

W poradniku podzieliłem się z Tobą, Drogi Czytelniku, moim wieloletnim doświadczeniem zawodowym. Pisząc, miałem świadomość, że jak każdy autor tego rodzaju publikacji nie znam wszystkich odpowiedzi na możliwe pytania. Starałem się jednak, w sposób jak najbardziej prosty, przybliżyć wiedzę teoretyczną i praktyczną zdobytą przeze mnie podczas wielu lat pracy zawodowej.

Poradnik podzieliłem na osiem rozdziałów. Pierwsze siedem de facto odpowiada zakresowi tematycznemu odrębnych przedmiotów szkolnych, realizowanych na poziomie szkoły średniej, w klasach o profilu technik chłodnictwa i klimatyzacji. Materiał jest dostosowany do podstawy programowej MEN dla typu szkoły.

Ze względu na coraz większe wymagania ekologiczne oraz rozwój technologii, branża HVACR zmierza do zastąpienia czynników syntetycznych czynnikami naturalnymi. Sprawia to, że istotne jest zdobycie niezbędnej wiedzy i doświadczenia w ich stosowaniu oraz w bezpiecznym postępowaniu z tymi czynnikami zarówno przez uczniów, instalatorów, projektantów, jak też eksploatatorów. Stąd też w wydaniu drugim wprowadziłem nowy rozdział poświęcony najbardziej popularnym czynnikom naturalnym, które obecnie są coraz częściej stosowane w instalacjach i urządzeniach chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pompach ciepła.

Jak już było tu wspomniane, wydanie wzbogaciłem o słowniczek angielsko-polski i polsko-angielski, w którym Czytelnik znajdzie terminy używane w branży chłodniczej i klimatyzacyjnej, wentylacji i pompach ciepła.

Z uwagi na to, że książka zawiera również sporo informacji na temat pomp ciepła, może być również wykorzystywana w kształceniu uczniów i studentów w zawodach o kierunkach związanych z odnawialnymi źródłami ciepła.

Publikacja ma charakter edukacyjny i w założeniach ma pełnić funkcję pomocniczą w codziennym życiu zawodowym. Schematy i rysunki w niej zamieszczone przedstawiają idee działania poszczególnych rozwiązań, ale nie powinny być traktowane jako rysunki projektowe, wykonawcze czy montażowe. Zapoznając się z poradnikiem, Czytelnik może zauważyć, że zawarte w niej treści w niektórych miejscach się powtarzają. To nie przypadek, ani błąd. Ten zabieg został wykorzystany celowo w świadomie wybranych miejscach i ma charakter oraz cel ściśle dydaktyczny, gdyż pozwala na lepsze opanowanie i zrozumienie materiału. Powtórzenia niosą też informację, że wiedza i treści zawarte w poszczególnych rozdziałach nie są od siebie oderwane, a przenikają się wzajemnie i tworzą całość.

W poszczególnych rozdziałach Czytelnik znajdzie treści dotyczące podstaw termodynamiki i wymiany ciepła (Rozdział I), elektrotechniki, elektroniki i automatyki (Rozdział II), technologii instalacji i urządzeń chłodniczych (Rozdział III), technologii instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych (Rozdział IV), pomiarów parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych oraz klimatyzacyjnych (Rozdział V), montażu i eksploatacji instalacji i urządzeń chłodniczych (Rozdział VI), montażu i eksploatacji instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych (Rozdział VII) oraz naturalnych czynników chłodniczych (Rozdział VIII).

Po zapoznaniu się z materiałem zawartym w kolejnych rozdziałach poradnika, można zmierzyć się z pytaniami sprawdzającymi dotyczącymi jego treści. Dzięki temu łatwiej będzie uporządkować uzyskane informacje i sprawdzić wiedzę zdobytą podczas lektury. W książce zawarłem również przywołania do publikacji, z których korzystałem podczas pracy, a które mogą być pomocne przy w dalszym pogłębianiu wiedzy w zakresie interesujących zagadnień. W tym miejscu chciałbym też podkreślić, że w momencie, gdy odbiorcy tej książki przejdą od teorii do praktyki, to na nich będzie spoczywała odpowiedzialność za podejmowane przedsięwzięcia. Dlatego apeluję o zachowanie zdrowego rozsądku, śledzenie i przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i wykonywanie prac zgodnie ze sztuką inżynierską.

Podobnie jak w przypadku pierwszego wydania, również po drugim wydaniu poradnika, spodziewam się usłyszeć podpowiedzi i oczekiwania Czytelników dotyczące ewentualnych kierunków oraz zagadnień do szerszego omówienia – mam nadzieję – w następnych wydaniach książki.

Drogi Czytelniku, życzę Ci owocnej lektury, a wszystkim osobom, które udzieliły mi merytorycznego wsparcia na różnych etapach przygotowania drugiego wydania książki – bardzo dziękuję!

Krzysztof Kaiser

Spis treści

I. Zagadnienia termodynamiki i wymiany ciepła

1.Podstawy termodynamiki technicznej
1.1 Podstawowe pojęcia termodynamiki
1.2 Parametry stanu czynnika termodynamicznego
1.3 Gaz jako czynnik termodynamiczny
1.4 Przemiany termodynamiczne
1.5 Pierwsza zasada termodynamiki
1.6 Druga zasada termodynamiki
1.7 Obiegi termodynamiczne
1.8 Procesy termodynamiczne zachodzące w sprężarkach
1.9 Obiegi parowe
1.10 Termodynamika roztworów
1.11 Absorpcyjne obiegi chłodnicze
1.12 Sposoby wymiany powietrza
1.13 Charakterystyka powietrza wilgotnego
1.14 Przemiany powietrza wilgotnego
1.15 Wykres Moliera dla powietrza wilgotnego
1.16 Przepływy czynnika termodynamicznego
1.17 Sposoby rozchodzenia się ciepła
1.18 Wymienniki ciepła – rodzaje, budowa, zastosowanie
1.19 Metody obróbki powietrza
1.20 Urządzenia do obróbki powietrza

2. Obliczenia termodynamiczne
2.1 Bilans cieplny chłodni
2.2 Strumień ciepła przenikającego przez przegrody
2.3 Obiegi chłodnicze
2.4 Obliczenia mocy chłodniczej urządzeń
2.5 Obliczenia wielkości powierzchni wymienników ciepła
2.6 Parametry powietrza wilgotnego
2.7 Opory przepływu w rurociągach chłodniczych
2.8 Obliczenia strat ciepła w pomieszczeniach klimatyzowanych
2.9 Opory przepływu powietrza w przewodach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
2.10 Obliczenia wydajności grzejnej pomp ciepła
2.11 Sprawność urządzeń chłodniczych

II. Elektrotechnika, elektronika i automatyka

1.Podstawy elektrotechniki i elektroniki
1.1 Wielkości elektryczne i ich jednostki – napięcie, natężenie prądu, rezystancja, moc, energia
1.2 Pojemność elektryczna i kondensatory
1.3 Źródła energii elektrycznej
1.4 Rodzaje prądów
1.5 Łączenie odbiorników – szeregowe, równoległe, w gwiazdę lub trójkąt
1.6 Łączenie źródeł energii elektrycznej – szeregowe, równoległe, mieszane
1.7 Materiały stosowane w elektrotechnice i elektronice
1.8 Elementy obwodu elektrycznego i warunki przepływu prądu elektrycznego w obwodzie elektrycznym
1.9 Prawo Ohma
1.10 Prawa Kirchhoffa
1.11 Prawo Joule´a – Lenza
1.12 Obwody nierozgałęzione i rozgałęzione
1.13 Obliczanie obwodów – metodą przekształcania, metodą praw Kirchhoffa
1.14 Moc w obwodach prądu sinusoidalnie zmiennego
1.15 Przebiegi sinusoidalne – powstawanie, wielkości, przesunięcie fazowe
1.16 Termistory NTC i PTC
1.17 Diody prostownicze i diody LED
1.18 Tyrystory
1.19 Tranzystory
1.20 Termoelementy
1.21 Prostowniki
1.22 Falowniki
1.23 Parametry elementów i układów elektrycznych
1.24 Parametry elementów i układów elektronicznych
1.25 Przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ) i obliczanie wielkości charakteryzujących przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ)

2.Miernictwo elektryczne
2.1 Metody pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych
2.2 Przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych
2.3 Dokładność pomiarów
2.4 Pomiar parametrów prądu (pomiar natężenia prądu)
2.5 Pomiar napięcia
2.6 Pomiar napięcia w obwodach z przekształtnikami energoelektronicznymi
2.7 Pomiar rezystancji
2.8 Sprawdzanie ciągłości przewodów ochronnych
2.9 Pomiar rezystancji izolacji
2.10 Mierniki rezystancji izolacji
2.11 Pomiar mocy
2.12 Pomiar energii elektrycznej
2.13 Elektryczne pomiary temperatury
2.14 Termometr oporowy w układzie mostkowym
2.15 Multimetry cyfrowe, wskazówkowe, cęgowe – funkcje, zakresy, zasady obsługi
2.16 Mierniki wskazówkowe – rodzaje, skale

3.Instalacje elektryczne
3.1 Schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych
3.2 Symbole graficzne stosowane na schematach ideowych i montażowych
3.3 Przewody elektroenergetyczne
3.4 Przewody elektroenergetyczne z izolacją olejoodporną
3.5 Kable energetyczne
3.6 Styczniki
3.7 Przekaźniki elektromagnetyczne
3.8 Przekaźniki czasowe
3.9 Wyłączniki silnikowe
3.10 Przekaźniki termiczne
3.11 Wyłączniki nadmiarowo – prądowe
3.12 Wyłączniki ochronne różnicowo – prądowe
3.13 Ograniczniki przepięć
3.14 Bezpieczniki instalacyjne
3.15 Rozłączniki
3.16 Instalacje elektryczne w korytkach
3.17 Instalacje elektryczne na drabinkach
3.18 Instalacje elektryczne prowadzone w rurkach
3.19 Osprzęt instalacji elektrycznych prowadzonych w korytkach, na drabinkach oraz w rurkach
3.20 Grzałki elektryczne
3.21 Lampy LED w chłodnictwie
3.22 Lampy fluorescencyjne w chłodnictwie
3.23 Schematy wyposażenia elektrycznego urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
3.24 Dokumentacja instalacji elektrycznych
3.25 Schematy ideowe obwodów zasilania, sterowania i sygnalizacji
3.26 Zagrożenia wynikające z działania prądu na organizm człowieka
3.27 Pierwsza pomoc poszkodowanym w wypadkach przy pracy
3.28 Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące montażu mechanicznego i elektrycznego w układach elektrycznych
3.29 Układy sieci w urządzeniach elektroenergetycznych do 1 kV
3.30 Ochrona od porażeń prądem w instalacjach o napięciu znamionowym do 1 kV
3.31 Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące podczas pracy z układami elektrycznymi i elektronicznymi
3.32 Przepisy ochrony przeciwpożarowej dotyczące pracy z układami elektrycznymi i elektronicznymi

4. Maszyny elektryczne
4.1 Elektryczne układy zasilania stosowane w instalacjach chłodniczych
4.2 Układy sterowania stosowane w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych oraz pompach ciepła
4.3 Układy zabezpieczeń stosowane w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych oraz pompach ciepła
4.4 Zasady montażu układów zasilania, sterowania oraz zabezpieczeń stosowanych w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych oraz pompach ciepła
4.5 Narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych
4.6 Maszyny elektryczne stosowane w chłodnictwie i klimatyzacji – rodzaje, charakterystyka
4.7 Silniki elektryczne – rodzaje, zastosowanie
4.8 Silniki jednofazowe klatkowe z fazą rozruchową kondensatorową
4.9 Silniki trójfazowe asynchroniczne klatkowe
4.10 Silniki trójfazowe asynchroniczne klatkowe z dzielonymi uzwojeniami
4.11 Przemienniki częstotliwości
4.12 Rozruch silników sprężarek
4.13 Przekaźniki rozruchowe prądowy i napięciowy
4.14 Czujnik kolejności i zaniku fazy
4.15 Regulacja prędkości obrotowej silników wentylatorów
4.16 Regulacja prędkości obrotowej silników pomp obiegowych
4.17 Regulacja prędkości obrotowej silników sprężarek chłodniczych
4.18 Zintegrowane zabezpieczenia termiczne silników
4.19 Zasady bezpiecznej pracy podczas obsługi maszyn elektrycznych

5.Automatyka urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
5.1 Podstawy automatyki
5.2 Funkcje elementów i układów elektronicznych
5.3 Schematy układów elektronicznych
5.4 Zastosowanie elementów i układów elektronicznych w automatyce urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
5.5 Regulacja automatyczna urządzeń stosowanych w chłodnictwie i klimatyzacji – podstawy teoretyczne
5.6 Charakterystyki regulatorów
5.7 Układy regulacji
5.8 Sterowniki zespołów sprężarkowych i wentylatorów skraplaczy
5.9 Sterowniki parowników chłodniczych
5.10 Sterowniki nadrzędne
5.11 Sterowniki podrzędne
5.12 Magistrale komunikacyjne
5.13 Elektroniczne przetworniki ciśnienia
5.14 Elektroniczne zawory rozprężne
5.15 Zawory elektromagnetyczne
5.16 Regulatory temperatury
5.17 Regulatory ciśnienia
5.18 Specjalistyczne programy komputerowe

III.Technologia instalacji i urządzeń chłodniczych

1. Zasady montażu instalacji i urządzeń chłodniczych
1.1 Pojęcia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska
1.2 Wymagania ergonomii
1.3 Zasady ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w chłodnictwie i klimatyzacji
1.4 Środki gaśnicze – rodzaje, zastosowania
1.5 Instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce
1.6 Prawa i obowiązki pracownika dotyczące przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
1.7 Obowiązki pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników
1.8 Zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych
1.9 Charakterystyka czynników chłodniczych, olejów i nośników ciepła stosowanych w instalacjach chłodniczych
1.10 Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka wynikające ze stosowania czynników chłodniczych
1.11 Rodzaje instalacji chłodniczych
1.12 Elementy instalacji chłodniczych i ich funkcje
1.13 Sprężarki chłodnicze
1.14 Wymienniki ciepła
1.15 Aparaty pomocnicze
1.16 Przewody i armatura chłodnicza
1.17 Przyrządy pomiarowe stosowane w chłodnictwie
1.18 Aparatura regulacyjno – zabezpieczająca stosowana w chłodnictwie
1.19 Agregaty chłodnicze
1.20 Materiały stosowane w instalacjach chłodniczych, ich właściwości
1.21 Rodzaje połączeń elementów instalacji chłodniczych
1.22 Zasady wykonywania połączeń rozłącznych i nierozłącznych
1.23 Narzędzia stosowane do montażu instalacji i urządzeń chłodniczych – rodzaje, zasady użytkowania
1.24 Zasady prowadzenia i montażu przewodów instalacji chłodniczych
1.25 Zasady montażu urządzeń chłodniczych, uzbrojenia oraz aparatury regulacyjno – zabezpieczającej
1.26 Próby szczelności instalacji chłodniczych – rodzaje, zasady wykonywania
1.27 Rodzaje izolacji stosowanych w instalacjach chłodniczych
1.28 Zasady wykonywania izolacji antykorozyjnych, termicznych, przeciwwilgociowych i przeciwdrganiowych
1.29 Metody napełniania instalacji chłodniczych
1.30 Parametry pracy urządzeń chłodniczych
1.31 Przyrządy do pomiaru parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych
1.32 Zasady uruchomiania instalacji chłodniczych
1.33 Regulacja instalacji chłodniczych
1.34 Rodzaje odbiorów technicznych
1.35 Zasady przeprowadzania odbiorów instalacji chłodniczych
1.36 Kalkulacja kosztów robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych
1.37 Dokumentacja odbioru instalacji chłodniczych
1.38 Dokumentacja instalacji, instrukcje obsługi urządzeń chłodniczych

2. Zasady eksploatacji urządzeń chłodniczych
2.1 Metody zamrażania żywności oraz innych materiałów
2.2 Metody przechowywania żywności oraz innych materiałów z zastosowaniem technik chłodniczych
2.3 Procesy zachodzące w żywności podczas zamrażania, przechowywania i rozmrażania
2.4 Zastosowanie procesów chłodzenia w przemyśle spożywczym
2.5 Rodzaje przeglądów technicznych – ich zakres i terminy wykonywania
2.6 Zasady wykonywania przeglądów urządzeń i instalacji chłodniczych
2.7 Zasady prowadzenia dokumentacji przeglądów
2.8 Metody oceny stanu technicznego urządzeń i instalacji chłodniczych
2.9 Zasady regulacji parametrów pracy instalacji chłodniczych
2.10 Konserwacja instalacji i urządzeń chłodniczych – rodzaje i zakres
2.11 Zasady wykonywania prac konserwacyjnych
2.12 Materiały stosowane podczas konserwacji instalacji i urządzeń chłodniczych
2.13 Zagrożenia związane z wyciekiem czynników chłodniczych – skutki, sposoby zapobiegania
2.14 Metody odzyskiwania i uzdatniania czynników chłodniczych
2.15 Utylizacja czynników i olejów chłodniczych
2.16 Przepisy dotyczące zasad postępowania z czynnikami chłodniczymi

IV. Technologia instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych

1. Podstawy budownictwa
1.1 Obiekty budowlane
1.2 Materiały budowlane
1.3 Fundamenty, ściany, stropy
1.4 Dachy
1.5 Okna, drzwi, bramy
1.6 Kanały kominowe
1.7 Podstawowe obliczenia wytrzymałościowe dotyczące obiektów budowlanych
1.8 Hydroizolacje, izolacje termiczne i akustyczne
1.9 Materiały instalacyjne
1.10 Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne
1.11 Instalacje grzewcze
1.12 Instalacje gazowe
1.13 Instalacje wentylacyjne
1.14 Instalacje elektryczne
1.15 Charakterystyka energetyczna budynku – świadectwo, audyt energetyczny budynku
1.16 Dokumentacja projektowa obiektów budowlanych
1.17 Dokumentacja instalacji budowlanych

2. Montaż instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
2.1 Instalacje klimatyzacyjne – rodzaje, elementy, funkcje
2.2 Urządzenia chłodnicze stosowane w klimatyzacji
2.3 Wentylatory – budowa, zasada działania oraz charakterystyki techniczne
2.4 Odzysk ciepła w instalacjach wentylacyjnych – rekuperatory
2.5 Odzysk ciepła w instalacjach chłodniczych
2.6 Chłodzenie swobodne pośrednie i bezpośrednie, freecooling
2.7 Pompy – budowa, działanie, charakterystyki techniczne
2.8 Wymagania dotyczące parametrów powietrza w różnych pomieszczeniach
2.9 Komfort termiczny, parametry powietrza
2.10 Rodzaje urządzeń klimatyzacyjnych
2.11 Systemy klimatyzacji komfortu
2.12 Systemy klimatyzacji technologicznej
2.13 Urządzenia klimatyzacyjne – rodzaje, budowa i zasada działania
2.14 Chłodnice z układem bezpośredniego odparowania oraz chłodnice wodne
2.15 Sekcje nawilżania, nawilżacze
2.16 Nagrzewnice
2.17 Osuszanie powietrza
2.18 Filtracja powietrza
2.19 Pompy ciepła – funkcja, budowa i działanie
2.20 Dolne źródła pomp ciepła
2.21 Współpraca pompy ciepła z węzłem cieplnym
2.22 Montaż pomp ciepła
2.23 Czynniki chłodnicze stosowane w pompach ciepła
2.24 Nośniki ciepła stosowane w pompach ciepła
2.25 Efektywność energetyczna pomp ciepła
2.26 Urządzenia i systemy odnawialnych źródeł energii współpracujące z pompami ciepła
2.27 Przepisy dotyczące stosowania czynników chłodniczych i nośników ciepła
2.28 Sposoby łączenia przewodów rurowych i kanałów wentylacyjnych
2.29 Sposoby mocowania instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
2.30 Narzędzia do montażu instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
2.31 Zasady prowadzenia przewodów instalacji klimatyzacyjnych
2.32 Dokumentacja techniczna instalacji klimatyzacyjnych
2.33 Materiały stosowane do montażu instalacji klimatyzacyjnych
2.34 Narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane podczas montażu instalacji klimatyzacyjnych
2.35 Montaż urządzeń klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła
2.36 Zasady bezpieczeństwa podczas montażu instalacji klimatyzacyjnych oraz oznakowania miejsc montażu
2.37 Montaż instalacji klimatyzacyjnych w obiektach budowlanych
2.38 Montaż instalacji klimatyzacyjnych w środkach transportu
2.39 Montaż instalacji chłodniczych w urządzeniach klimatyzacyjnych
2.40 Instalacje w sekcji nawilżania
2.41 Instalacje rurowe współpracujące z pompami ciepła
2.42 Materiały izolacyjne – rodzaje, sposoby mocowania
2.43 Ocena jakości prac montażowych
2.44 Uruchomienie i regulacja instalacji klimatyzacyjnych
2.45 Obmiar instalacji klimatyzacyjnych
2.46 Dokumentacja odbioru instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
2.47 Kosztorysy, rodzaje i funkcje
2.48 Kalkulacja kosztów robót związanych z montażem instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych

3. Eksploatacja instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
3.1 Zasady obsługi instalacji oraz urządzeń klimatyzacyjnych
3.2 Czynności związane z obsługą urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych
3.3 Ocena stanu technicznego urządzeń klimatyzacyjnych i pomp ciepła
3.4 Przeglądy techniczne urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych – zakres, częstotliwość
3.5 Parametry pracy urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych
3.6 Materiały eksploatacyjne
3.7 Filtry powietrza stosowane w urządzeniach klimatyzacyjnych
3.8 Przyrządy pomiarowe
3.9 Regulacja urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
3.10 Czynności konserwacyjne
3.11 Czynniki chłodnicze – ich wpływ na środowisko
3.12 Przepisy prawa dotyczące substancji kontrolowanych
3.13 Odzyskiwanie czynników – przepisy, czynności
3.14 Przyczyny i skutki awarii instalacji oraz urządzeń chłodniczych stosowanych w klimatyzacji
3.15 Demontaż urządzeń klimatyzacyjnych i pomp ciepła
3.16 Zasady utylizacji zużytych części i urządzeń klimatyzacyjnych i pomp ciepła
3.17 Zasady eksploatacji pomp ciepła
3.18 Narzędzia i materiały do naprawy instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
3.19 Zasady opróżniania instalacji chłodniczych stosowanych w klimatyzacji i pompach ciepła
3.20 Napełnianie instalacji chłodniczych stosowanych w klimatyzacji i pompach ciepła
3.21 Próby szczelności układów chłodniczych stosowanych w instalacjach klimatyzacyjnych i pompach ciepła
3.22 Uruchomienie instalacji klimatyzacyjnej po naprawie
3.23 Naprawa i wymiana izolacji stosowanych w instalacjach i urządzeniach klimatyzacyjnych
3.24 Zagrożenia związane z obsługą urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych
3.25 Zagrożenia związane z obsługą urządzeń chłodniczych stosowanych w instalacjach klimatyzacyjnych
3.26 Sposoby eliminacji zagrożeń wynikających z obsługi urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych
3.27 Dokumentacja eksploatacyjna instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
3.28 Kalkulacja kosztów dotycząca eksploatacji instalacji klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła

V. Pomiary parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych

1. Pomiary parametrów elektrycznych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
1.1 Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
1.2 Regulaminy obowiązujące w pracowni
1.3 Zagrożenia związane z wykonywaniem pomiarów elektrycznych
1.4 Zagrożenia związane z obsługą urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
1.5 Ochrona przeciwporażeniowa
1.6 Procedury udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia
1.7 Organizacja stanowiska pomiarowego
1.8 Schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych oraz elektronicznych
1.9 Połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych
1.10 Dobór metod pomiarów parametrów układów elektrycznych i elektronicznych
1.11 Stosowanie przyrządów do pomiaru parametrów układów elektrycznych
1.12 Pomiary natężenia prądów metodą bezpośrednią
1.13 Pomiary napięcia metodą bezpośrednią w obwodach zasilających, jednofazowym i trójfazowym
1.14 Pomiary rezystancji
1.15 Pomiary mocy w układach jednofazowych i trójfazowych
1.16 Pomiary energii elektrycznej
1.17 Pomiary prędkości obrotowej silników
1.18 Opracowywanie wyników pomiarów wielkości elektrycznych
1.19 Analiza stanów sygnałów sterujących wejściowych i wyjściowych sterownika
1.20 Obsługa sterowników stosowanych w chłodnictwie i klimatyzacji

2. Pomiary parametrów nieelektrycznych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
2.1 Zagrożenia związane z wykonywaniem pomiarów parametrów urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
2.2 Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
2.3 Zasady organizacji stanowiska do wykonywania pomiarów parametrów urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych
2.4 Zasady miernictwa warsztatowego
2.5 Przyrządy do pomiaru wielkości warsztatowych
2.6 Pomiary temperatury i ciśnienia
2.7 Pomiary strumienia objętości i masy płynów
2.8 Pomiary wilgotności powietrza
2.9 Pomiary stężenia roztworów
2.10 Pomiary przewodności cieplnej izolacji
2.11 Analiza wyników pomiarów
2.12 Charakterystyki pomp, wentylatorów, sprężarek chłodniczych
2.13 Pomiary parametrów pracy urządzeń chłodniczych
2.14 Ocena jakości pracy urządzeń chłodniczych
2.15 Regulacja zasilania parowników
2.16 Regulacja układów automatyki chłodniczej
2.17 Pomiary parametrów pracy urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła
2.18 Ocena jakości pracy urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła

VI. Montaż i eksploatacja instalacji i urządzeń chłodniczych

1. Montaż instalacji i urządzeń chłodniczych
1.1 Organizacja stanowiska pracy
1.2 Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
1.3 Wymagania ergonomii
1.4 Narzędzia stosowane do montażu instalacji i urządzeń chłodniczych – zasady doboru
1.5 Wykonywanie połączeń rozłącznych i nierozłącznych
1.6 Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej
1.7 Montaż mechaniczny elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych
1.8 Wyznaczanie trasy przewodów instalacji oraz miejsc montażu urządzeń chłodniczych
1.9 Montaż urządzeń chłodniczych, uzbrojenia oraz aparatury regulacyjno – zabezpieczającej
1.10 Montaż układów zasilania, sterowania i zabezpieczeń w instalacjach chłodniczych
1.11 Próby szczelności instalacji chłodniczych – zasady wykonywania
1.12 Dobór materiałów izolacyjnych
1.13 Wykonywanie izolacji antykorozyjnych, termicznych, przeciwwilgociowych i przeciwdrganiowych
1.14 Zapobieganie zagrożeniom związanym ze stosowaniem czynników chłodniczych
1.15 Procedury postępowania w sytuacji zagrożenia związanego ze stosowaniem czynników chłodniczych
1.16 Napełnianie instalacji chłodniczych
1.17 Pomiary parametrów pracy urządzeń chłodniczych
1.18 Stosowanie przyrządów do pomiaru parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych
1.19 Uruchomianie instalacji chłodniczych
1.20 Regulacja instalacji chłodniczych
1.21 Obmiary instalacji chłodniczych
1.22 Przygotowywanie instalacji chłodniczych do odbiorów
1.23 Dokumentacja odbioru instalacji chłodniczych

2. Eksploatacja instalacji i urządzeń chłodniczych
2.1 Przeglądy techniczne urządzeń i instalacji chłodniczych
2.2 Ocena stanu technicznego urządzeń i instalacji chłodniczych w czasie eksploatacji
2.3 Pomiary parametrów pracy urządzeń chłodniczych
2.4 Zasady obsługi instalacji i urządzeń chłodniczych
2.5 Regulacja pracy instalacji i urządzeń chłodniczych
2.6 Kontrola działania układów elektrycznych i elektronicznych stosowanych w instalacjach chłodniczych
2.7 Organizacja prac związanych z konserwacją instalacji i urządzeń chłodniczych
2.8 Analiza przyczyn nieprawidłowości pracy urządzeń i instalacji chłodniczych
2.9 Materiały i narzędzia stosowane podczas naprawy instalacji i urządzeń chłodniczych
2.10 Awarie urządzeń i instalacji chłodniczych
2.11 Naprawa lub wymiana uszkodzonych elementów instalacji i urządzeń chłodniczych
2.12 Próby szczelności instalacji chłodniczych po naprawie
2.13 Czynniki chłodnicze - zagrożenia, zasady postępowania
2.14 Wykonywanie czynności związane z opróżnianiem instalacji chłodniczych
2.15 Napełnianie instalacji chłodniczych po naprawie
2.16 Uruchomienie instalacji chłodniczych po naprawie
2.17 Prowadzenie dokumentacji związanej z eksploatacją instalacji i urządzeń chłodniczych
2.18 Ocena stanu technicznego izolacji stosowanych w instalacjach chłodniczych
2.19 Wymiana uszkodzonych elementów izolacji antykorozyjnych, termicznych przeciwwilgociowych i przeciwdrganiowych
2.20 Parametry pracy urządzeń chłodniczych
2.21 Przyrządy do pomiaru parametrów instalacji i urządzeń chłodniczych w czasie obsługi i naprawy
2.22 Ocena jakości pracy instalacji chłodniczych po jej naprawie
2.23 Odbiory techniczne instalacji chłodniczych po ich naprawie

VII. Montaż i eksploatacja instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych

1. Wykonywanie montażu instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
1.1 Zagrożenia występujące w środowisku pracy
1.2 Środki ochrony indywidualnej stosowane podczas montażu i eksploatacji instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
1.3 Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
1.4 Organizacja stanowiska pracy
1.5 Projekt wykonawczy instalacji klimatyzacyjnej
1.6 Instrukcje montażu instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
1.7 Materiały i narzędzia stosowane do montażu instalacji klimatyzacyjnych
1.8 Harmonogram prac montażowych
1.9 Wyznaczanie trasy przewodów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
1.10 Montowanie przewodów i urządzeń klimatyzacyjnych w obiektach budowlanych
1.11 Montowanie przewodów i urządzeń klimatyzacyjnych w środkach transportu
1.12 Montowanie instalacji chłodniczych stosowanych w urządzeniach klimatyzacyjnych
1.13 Montowanie instalacji współpracujących z pompami ciepła
1.14 Montowanie instalacji wodnych, kanalizacyjnych, parowych stosowanych w instalacjach klimatyzacyjnych i grzewczych
1.15 Wykonywanie izolacji termicznej i przeciwwilgociowej
1.16 Wykonywanie izolacji akustycznej i przeciwdrganiowej
1.17 Wykonywanie obmiarów
1.18 Uruchomianie instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych

2. Konserwacja i naprawa instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
2.1 Instrukcje obsługi urządzeń klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła
2.2 Wykonywanie czynności obsługowych urządzeń klimatyzacyjnych i pomp ciepła
2.3 Kontrolowanie stanu technicznego instalacji klimatyzacyjnych
2.4 Obsługa sterowników urządzeń klimatyzacyjnych i pomp ciepła
2.5 Regulacja instalacji urządzeń klimatyzacyjnych
2.6 Konserwacja urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych
2.7 Demontaż instalacji, urządzeń klimatyzacyjnych i pomp ciepła
2.8 Narzędzia i materiały stosowane podczas naprawy instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych
2.9 Usuwanie awarii w instalacjach i urządzeniach klimatyzacyjnych
2.10 Wykonywanie prób szczelności instalacji klimatyzacyjnych po naprawie lub wymianie uszkodzonych elementów
2.11 Uruchomienie instalacji i urządzeń klimatyzacyjnych po naprawie
2.12 Prowadzenie dokumentacji związanej z naprawą instalacji klimatyzacyjnych i pomp ciepła

VIII. Naturalne czynniki chłodnicze (w wydaniu II)

1. Podział czynników chłodniczych
2. Właściwości czynników chłodniczych
3. Podział naturalnych czynników chłodniczych
4. Czynnik R290 propan C3H8
5. Czynnik R600a izobutan, izomer butanu C4H10 o wzorze chemicznym (CH3)3-CH
6. Czynnik R717 amoniak NH3
7. Czynnik R744 CO2
8. Czynnik R718 woda H2O

Słownik wybranych terminów technicznych POLSKO – ANGIELSKI i ANGIELSKO – POLSKI

O Autorze

Mgr inż. Krzysztof Kaiser, absolwent Akademii Morskiej w Gdyni – specjalność Eksploatacja Instalacji Przemysłowych, absolwent pedagogicznych studiów podyplomowych, specjalista w zakresie eksploatacji szpitalnych instalacji technologicznych, w tym m. in. instalacji klimatyzacji i wentylacji, instalacji ciepłowniczych, chłodniczych, energetycznych, gazów medycznych.
Autor i współautor licznych artykułów na łamach branżowej prasy technicznej, a także publikacji i monografii o tematyce technicznej. Wieloletni praktyk związany z branżą klimatyzacyjno-wentylacyjną oraz chłodniczą, popularyzator nauki, obecnie związany z edukacją i oświatą.