Renowacje obiektów budowlanych. Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót 1/2019 ebook PDF

Renowacje obiektów budowlanych
Projektowanie i warunki techniczne wykonania
ebook PDF

Wydanie specjalne miesięcznika "Izolacje" nr 1/2019

rok wydania: 2019, wydanie drugie

format: PDF
zabezpieczenie: znak wodny
liczba plików do pobrania: 1 (PDF)
rozmiar pliku do pobrania: 7,18 MB
ilość stron: 166
ISSN: 2300-3944

Wstęp

Zagadnienia związane z renowacją należą do trudnych i złożonych. Dotyczy to zwłaszcza prac wykonywanych w obiektach zabytkowych, w których optymalnym rozwiązaniem byłoby powtórzenie oryginalnej technologii, co z różnych względów często okazuje się niemożliwe. W takich sytuacjach należy stosować materiały dobrze współpracujące z materiałem oryginalnym, umożliwiające łatwą naprawę, a niekiedy wielokrotne powtarzanie zabiegów zabezpieczających.

Prace naprawczo-renowacyjne polegają przede wszystkim na odtwarzaniu izolacji poziomej i pionowej, a także rozwiązaniu problemów wynikających z obecności związków soli w zawilgoconym murze. Jeżeli to konieczne, muszą podawać sposoby osuszania obiektu oraz naprawy elewacji. Mogą także obejmować zespół czynności towarzyszących, np. udrożnienie lub zmianę sposobu odprowadzenia wód opadowych, reprofilację terenu czy naprawę lub wykonanie nowych instalacji.

Do renowacji należy podchodzić kompleksowo, na podstawie opracowanego w odniesieniu do danej sytuacji rozwiązania technologiczno-materiałowego, z uwzględnieniem konkretnych produktów. Niezwykle ważne jest, aby podczas wyboru technologii naprawy uwzględnić ograniczenia wynikające z warunków i struktury odnawianego obiektu oraz właściwości zastosowanych materiałów. Nie wolno kierować się jedynie materiałami reklamowymi – producenci podają w nich zalety produktów, nie informują natomiast o ewentualnych ograniczeniach, wadach czy konsekwencjach złego zastosowania.

W każdej sytuacji należy sprawdzić, czy zmiany funkcjonalne nie spowodują późniejszych problemów w eksploatacji. Z zabytkowego dworku nie można bezkrytycznie zrobić np. apartamentu z basenem, sauną, garażem i jacuzzi (co czasem trudno wytłumaczyć inwestorom). Nieprzemyślane zastępowanie oryginalnych wapiennych czy wapienno-cementowych tynków mocnymi cementowymi, wymiana okien na bardzo szczelne z tworzywa sztucznego, nowoczesna aranżacja łazienek z kabiną natryskową lub prysznicem w starym budynku o niesprawnej czy nieistniejącej wentylacji skutkują pojawieniem się kolonii grzybów na ścianach. Wraz z instalacją c.o. i ogrzewaniem podłogowym, umożliwiającymi normalne użytkowanie obiektu, pojawiają się nowe źródła pary wodnej.

Skutkiem lekceważącego podejścia do renowacji i sposobu użytkowania obiektu są zatem nowe kłopoty, najczęściej związane z wilgocią. Przykładowo: stare mury, chociaż bardzo grube, nie spełniają obecnych wymogów termoizolacyjności. Ogrzewanie pomieszczeń dostarcza dużej ilości ciepła, a ogrzane powietrze w zetknięciu z zimnymi ścianami skrapla się na ich powierzchni. Wentylacja (jeżeli istnieje) nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej wymiany powietrza i usunąć nadmiaru wilgoci. W takich sytuacjach pierwszym odruchem jest zwykle chęć docieplenia ścian. Skoro są zimne i skrapla się na nich para wodna, to wydaje się, że trzeba je zaizolować, aby nie zachodził efekt skraplania. Ponieważ docieplenie od zewnątrz jest często problematyczne (np. ze względu na tynk renowacyjny lub bogato zdobione elewacje), pojawia się pytanie, czy można docieplać od wewnątrz i jakie materiały będą w danej sytuacji najlepsze (wełna, styropian, płyty klimatyczne). Należy zdawać sobie sprawę, że tego typu próby bez wykonania szczegółowych analiz cieplno-wilgotnościowych jedynie pogarszają sytuację. W ten sposób uda się wprawdzie zapewnić niską wartość współczynnika przenikania ciepła U, ale doprowadzimy do kondensacji pary wodnej. Jeżeli będzie ona w murze, należy ustalić, w której jego części, o jakiej szerokości i gdzie zostanie odprowadzona. Możliwe, że do wnętrza budynku, co pogorszy jeszcze warunki cieplno-wilgotnościowe.

W wielu przypadkach należałoby wykonać obliczenia numeryczne także w odniesieniu do stanu niestacjonarnego (zmiennych warunków temperaturowych i wilgotnościowych, z uwzględnieniem opadów, promieniowania słonecznego itp.).
Bez tego może się okazać, że współczynnik U ma wartość czysto teoretyczną, a do wnętrza budynku dostarczone zostanie bardzo dużo wilgoci.

Innym problemem jest mieszanie systemów. Często zapomina się, że materiały w systemach charakteryzują się tzw. przestrzenią dobrej współpracy. Wprowadzenie materiału spoza systemu lub pominięcie jakiejś operacji technologicznej może mieć w przyszłości opłakane skutki.

Osobnym tematem jest jakość wykonywanych robót. Niestety, rynek kieruje się najczęściej kryterium ceny, a prace renowacyjne nie należą do tanich. Skutki ich zaniechania bywają jednak dużo bardziej dotkliwe. Podobnie odstępstwa od opracowanych technologii czy wszelkie zmiany, wynikające np. z nacisków inwestora liczącego na (pozorne) oszczędności lub wykonawcy, który źle skalkulował koszt robót i szuka oszczędności (co przy braku fachowego nadzoru nie jest takie trudne). Ponadto w dokumentacji projektowej pojawiają się ewidentne błędy, wynikające z niewiedzy czy chęci szybkiego zysku, np. pomijanie niektórych podstawowych badań. Nagminne jest również lekceważenie reżimu technologicznego, wymuszane bardzo często przez samych inwestorów podających w specyfikacji istotnych warunków zamówienia terminy nie tylko nierealne ze względu na konieczność wykonywania prac zgodnie ze sztuką budowlaną, lecz także sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Środki finansowe marnotrawione są przede wszystkim w obiektach, w których przeprowadzenie prac wymaga spełnienia wymogów ustawy o zamówieniach publicznych. Tam jedynym kryterium jest cena. W efekcie zwykle likwiduje się skutki, a nie przyczyny, do tego najtańszą techniką, której w Europie Zachodniej nie stosuje się od ponad trzydziestu lat.

Nie chodzi jednak o to, aby odżegnywać się od nowoczesności w starych obiektach. Renowacja wykonana fachowo, na podstawie starannie opracowanego projektu, przy zastosowaniu przemyślanych rozwiązań technicznych, popartych rzetelną analizą stanu danego obiektu pozwoli potencjalnemu inwestorowi długo cieszyć się pięknem starych dworków i obiektów.

Spis treści

O Autorze / 8
Wstęp / 9

1. Diagnostyka w renowacji – zalecenia ogólne / 11
1.1. Najważniejsze parametry oraz definicje określające zachowanie się materiałów pod wpływem wody i wilgoci / 11
1.2. Źródła zawilgocenia obiektów / 16
1.3. Wybrane przyczyny zawilgocenia obiektów i ich objawy wizualne / 18
1.3.1. Ukształtowanie terenu i odprowadzenie wód opadowych / 18
1.3.2. Woda podciągana kapilarnie / 18
1.3.3. Ominięcie izolacji / 19
1.3.4. Bezpośrednie oddziaływanie wód opadowych / 19
1.3.5. Kondensacja pary wodnej / 20
1.3.6. Higroskopijność materiałów budowlanych / 20
1.3.7. Łączne oddziaływanie kilku rodzajów wilgoci / 21
1.4. Ogólne zalecenia diagnostyczne / 23
1.5. Planowanie prac renowacyjnych / 34

2. Przepona pozioma / 39
2.1. Materiały iniekcyjne / 40
2.2. Wymogi ogólne stawiane podłożu / 42
2.3. Zasady ogólne wykonywania prac / 44
2.3.1. Iniekcja ciśnieniowa / 47
2.3.1.1. Przygotowanie podłoża / 47
2.3.1.2. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 47
2.3.1.3. Przygotowanie materiału / 48
2.3.1.4. Wykonywanie iniekcji / 48
2.3.2. Iniekcja grawitacyjna (bezciśnieniowa) / 53
2.3.2.1. Przygotowanie podłoża / 53
2.3.2.2. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 53
2.3.2.3. Przygotowanie materiału / 53
2.3.2.4. Wykonywanie iniekcji / 53
2.3.3. Iniekcja wstępna wypełniająca pustki / 55
2.3.4. Kontrola podczas wykonywania iniekcji / 55
2.3.5. Kontrola po wykonaniu robót / 57

3. Izolacja pionowa oraz izolacja podłogi / 58
3.1. Materiały do wykonywania izolacji powłokowych / 60
3.1.1. Bezspoinowe materiały bitumiczne / 60
3.1.1.1. Masy asfaltowe / 60
3.1.1.2. Polimerowo-bitumiczne, grubowarstwowe masy uszczelniające (masy KMB) / 64
3.1.2. Bezspoinowe materiały cementowe / 66
3.1.2.1. Elastyczne szlamy (mikrozaprawy) uszczelniające / 66
3.1.2.2. Sztywne szlamy (mikrozaprawy) uszczelniające / 68
3.1.2.3 Dodatkowe wymagania stawiane szlamom stosowanym do izolacji typu wannowego / 68
3.1.2.4 Hybrydowe (reaktywne) masy uszczelniające / 68
3.1.3. Rolowe materiały bitumiczne / 69
3.1.4. Rolowe materiały z tworzyw sztucznych / 72
3.1.5. Zasady doboru materiałów do wykonywania powłok wodochronnych / 73
3.1.6. Wymagania ogólne stawiane uszczelnianemu podłożu / 73
3.2. Izolacja z mas asfaltowych i mas KMB / 79
3.2.1. Wymagania stawiane podłożu / 80
3.2.2. Przygotowanie podłoża / 81
3.2.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 82
3.2.4. Przygotowanie materiału / 83
3.2.5. Aplikacja materiału 84
3.2.6. Kontrola podczas wykonywania powłoki wodochronnej / 85
3.2.7. Kontrola po wykonaniu robót / 88
3.2.8. Ułożenie warstw ochronnych / 88
3.3. Izolacja z mikrozapraw (szlamów) uszczelniających / 89
3.3.1. Wymagania stawiane podłożu / 89
3.3.2. Przygotowanie podłoża / 90
3.3.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 90
3.3.4. Przygotowanie materiału / 91
3.3.5. Aplikacja materiału / 92
3.3.6. Kontrola podczas wykonywania powłoki wodochronnej / 93
3.3.7. Kontrola po wykonaniu robót / 96
3.3.8. Ułożenie warstw ochronnych / 96
3.4. Izolacja z hybrydowych (reaktywnych) mas uszczelniających / 96
3.4.1. Wymagania stawiane podłożu / 96
3.4.2. Przygotowanie podłoża / 97
3.4.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 98
3.4.4. Przygotowanie materiału / 99
3.4.5. Aplikacja materiału / 99
3.4.6. Kontrola podczas wykonywania powłoki wodochronnej / 100
3.4.7. Kontrola po wykonaniu robot / 101
3.4.8. Ułożenie warstw ochronnych / 101
3.5. Izolacja z rolowych materiałów bitumicznych / 101
3.5.1. Wymagania stawiane podłożu / 102
3.5.2. Przygotowanie podłoża / 102
3.5.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 103
3.5.4. Przygotowanie materiału / 104
3.5.5. Aplikacja materiału / 104
3.5.5.1. Papy termozgrzewalne / 104
3.5.5.2. Membrany samoprzylepne / 105
3.5.5.3. Papy klejone masą asfaltową / 105
3.5.6. Kontrola podczas wykonywania powłoki wodochronnej / 106
3.5.7. Kontrola po wykonaniu robót / 106
3.5.8. Ułożenie warstw ochronnych / 107
3.6. Izolacja z materiałów rolowych z tworzyw sztucznych / 107
3.6.1. Wymagania stawiane podłożu / 107
3.6.2. Przygotowanie podłoża / 108
3.6.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 109
3.6.4. Przygotowanie materiału / / 110
3.6.5. Aplikacja materiału / 110
3.6.6. Kontrola podczas wykonywania powłoki wodochronnej / 110
3.6.7. Kontrola po wykonaniu robót / 110
3.6.8. Ułożenie warstw ochronnych / 111
3.7. Warstwy rozdzielające i ochronne / 111
3.8. Materiały do wykonywania iniekcji 112
3.8.1. Materiały do iniekcji strukturalnych / 112
3.8.2. Materiały do iniekcjI kurtynowych / 112
3.9. Iniekcja strukturalna / 114
3.9.1. Przygotowanie podłoża / 114
3.9.2. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 114
3.9.3. Wykonywanie iniekcji / 115
3.9.4. Kontrola podczas wykonywania iniekcji / 116
3.9.5. Kontrola po wykonaniu robót / 116
3.10. Iniekcja kurtynowa / 117
3.10.1. Przygotowanie podłoża / 117
3.10.2. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 117
3.10.3. Wykonywanie iniekcji / 117
3.10.4. Kontrola podczas wykonywania iniekcji / 119
3.10.5. Kontrola po wykonaniu robót / 119

4. System tynków renowacyjnych / 120
4.1. Składniki systemu tynków renowacyjnych / 121
4.2. Wymagania ogólne stawiane podłożu pod pierwszą warstwę systemu / 127
4.3. Wykonanie systemu tynków dla wysokiego stopnia zasolenia / 127
4.3.1. Wymagania stawiane podłożu / 127
4.3.2. Przygotowanie podłoża / 128
4.3.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 130
4.3.4. Przygotowanie materiału / 130
4.3.4.1. Obrzutka / 130
4.3.4.2. Tynk podkładowy i renowacyjny / 131
4.3.4.3. Szpachla wygładzająca / 131
4.3.5. Aplikacja systemu / 132
4.3.5.1. Tynk podkładowy / 132
4.3.5.2. Kontrola podczas nakładania tynku podkładowego / 132
4.3.5.3. Pielęgnacja tynku podkładowego / 133
4.3.5.4. Kontrola przed nakładaniem tynku renowacyjnego / 134
4.3.5.5. Tynk renowacyjny / 134
4.3.5.6. Kontrola podczas nakładania tynku renowacyjnego / 134
4.3.5.7. Pielęgnacja tynku renowacyjnego / 135
4.3.5.8. Kontrola po związaniu tynku renowacyjnego / 135
4.3.5.9. Kontrola przed nakładaniem zaprawy wygładzającej / 135
4.3.5.10. Zaprawa (szpachla) wygładzająca / 135
4.3.5.11. Kontrola podczas nakładania szpachli wygładzającej / 136
4.3.5.12. Pielęgnacja zaprawy wygładzającej / 136
4.3.5.13. Kontrola po związaniu zaprawy wygładzającej / 136
4.4. Wykonanie systemu tynków dla średniego stopnia zasolenia / 136
4.4.1. Wymagania stawiane podłożu / 137
4.4.2. Przygotowanie podłoża / 137
4.4.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 137
4.4.4. Przygotowanie materiału / 137
4.4.4.1. Obrzutka / 137
4.4.4.2. Tynk renowacyjny / 137
4.4.4.3. Szpachla wygładzająca / 137
4.4.5. Aplikacja systemu / 137
4.4.5.1. Tynk renowacyjny – pierwsza warstwa / 137
4.4.5.2. Kontrola podczas nakładania pierwszej warstwy tynku renowacyjnego / 138
4.4.5.3. Pielęgnacja pierwszej warstwy tynku renowacyjnego / 138
4.4.5.4. Kontrola przed nakładaniem drugiej warstwy tynku renowacyjnego / 138
4.4.5.5. Tynk renowacyjny – druga warstwa / 138
4.4.5.6. Kontrola podczas nakładania drugiej warstwy tynku renowacyjnego / 138
4.4.5.7. Pielęgnacja drugiej warstwy tynku renowacyjnego / 138
4.4.5.8. Kontrola po związaniu tynku renowacyjnego / 138
4.4.5.9. Kontrola przed nakładaniem zaprawy wygładzającej / 138
4.4.5.10. Zaprawa (szpachla) wygładzająca / 139
4.4.5.11. Kontrola podczas nakładania szpachli wygładzającej / 139
4.4.5.12. Pielęgnacja zaprawy wygładzającej / 139
4.4.5.13. Kontrola po związaniu zaprawy wygładzającej / 139
4.5. Wykonanie systemu tynków dla niskiego stopnia zasolenia / 139
4.5.1. Wymagania stawiane podłożu / 139
4.5.2. Przygotowanie podłoża / 139
4.5.3. Kontrola stanu podłoża przed rozpoczęciem prac / 139
4.5.4. Przygotowanie materiału / 140
4.5.4.1. Obrzutka / 140
4.5.4.2. Tynk renowacyjny / 140
4.5.4.3. Szpachla wygładzająca / 140
4.5.5. Aplikacja systemu / 140
4.5.5.1. Tynk renowacyjny / 140
4.5.5.2. Kontrola podczas nakładania tynku renowacyjnego / 141
4.5.5.3. Pielęgnacja tynku renowacyjnego / 141
4.5.5.4. Kontrola po związaniu tynku renowacyjnego / 141
4.5.5.5. Kontrola przed nakładaniem zaprawy wygładzającej 141
4.5.5.6. Zaprawa (szpachla) wygładzająca / 141
4.5.5.7. Kontrola podczas nakładania szpachli wygładzającej / 141
4.5.5.8. Pielęgnacja zaprawy wygładzającej / 141
4.5.5.9. Kontrola po związaniu zaprawy wygładzającej / 141
4.6. Badania stwardniałej zaprawy tynkarskiej W obiekcie / 142

5. Wymalowania elewacyjne / 143
5.1. Rodzaje farb elewacyjnych i ich właściwości / 143
5.2. Wymagania stawiane podłożu / 144
5.3. Kontrola przed wykonaniem wymalowań / 148
5.4. Wykonywanie wymalowań ochronnych / 150
5.5. Kontrola podczas wykonywania wymalowań / 150
5.6. Pielęgnacja wymalowań / 151
5.7. Kontrola po wyschnięciu wymalowań / 151

6. Detale i prace uzupełniające / 152
6.1. Detale / 152
6.1.1. Wtórna izolacja zewnętrzna (powłokowa) / 152
6.1.2. Wtórna izolacja pionowa typu wannowego / 155
6.1.3. Iniekcja kurtynowa / 158
6.1.4. Iniekcja strukturalna / 158
6.2. Iniekcje uszczelniające / 159
6.2.1. Dobór iniektu / 159
6.2.2. Iniekcje zamykające oraz uszczelniające rysy i pęknięcia / 160
6.3. Przykłady łączenia ze sobą różnych metod wtórnych izolacji / 164

Literatura / 166

O Autorze

Maciej Rokiel – mgr inż., absolwent Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej.

Rzeczoznawca budowlany. Specjalista mykologiczny. Od kilkunastu lat jest związany z branżą chemii budowlanej. Na łamach prasy fachowej publikuje artykuły dotyczące nowoczesnych technologii i poprawnych rozwiązań technologiczno-materiałowych hydroizolacji balkonów, tarasów, pomieszczeń mokrych i basenów. Zajmuje się również zagadnieniami związanymi z kompleksową renowacją starych, zawilgoconych i zasolonych budynków oraz kosztorysowaniem nowych technologii.