Bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych

Bezpieczeństwo eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych

rok wydania: 204, wydanie szesnaste
ilość stron: 216
format: B5
oprawa: miękka

Stan prawny: kwiecień 2024 r.

Opis

W książce omówiono zasady działania, rodzaje zagrożeń i sposoby ochrony ludzi i urządzeń elektroenergetycznych przy ich obsłudze, w tym oddziaływanie pól elektromagnetycznych, ochrona przed szkodliwym promieniowaniem i zagrożenia związane z występowaniem elektryczności statycznej.

Omówiono również podstawy ochrony przeciwprzepięciowej i zasady stosowania urządzeń elektrycznych w warunkach zagrożenia wybuchowego.

Zagadnienia bezpieczeństwa eksploatacji zostały przedstawione w aspekcie obowiązujących norm i przepisów przy uwzględnieniu europejskiego systemu certyfikacji i dyrektyw.

Książka przeznaczona jest dla pracowników służby BHP, jak również dla osób prowadzących eksploatację i sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (uprawnienia do eksploatacji) oraz pracowników kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie eksploatacji (uprawnienia dozoru).

NOWE WYDANIE zawiera dodatkowe informacje na temat badań i pomiarów eksploatacyjnych niektórych urządzeń elektroenergetycznych (transformatory, linie kablowe, urządzenia napędowe, spawarki, urządzenia prostownikowe i akumulatorowe).

Książka została wzbogacona o pytania kontrolne wraz z odpowiedziami.

Spis treści

Wstęp / 9

1. Pola elektromagnetyczne / 11
1.1. Informacje wstępne / 11
1.2. Źródła pół elektromagnetycznych w otoczeniu człowieka / 14
1.3. Wpływ pola elektromagnetycznego na organizm ludzki / 16
1.4. Środki i metody ograniczające narażenie na PEM / 19
Pytania / 20

2. Elektryczność statyczna / 21
2.1. Informacje podstawowe / 21
2.2. Zagrożenia powodowane elektrycznością statyczną / 22
2.3. Zapobieganie elektryczności statycznej / 26
2.4. Ochrona urządzeń elektronicznych przed ładunkami elektrostatycznymi wprowadzanymi przez personel / 27
Pytania / 29

3. Ogólne zasady eksploatacji urządzeń elektrycznych / 30
3.1. Warunki pracy urządzeń elektrycznych / 30
3.2. Dokumentacja techniczno-eksploatacyjna / 32
3.3. Instrukcja eksploatacji / 32
3.4. Przyjmowanie urządzeń do eksploatacji / 33
3.5. Organizacja bezpiecznej pracy / 34
3.6. Sprzęt ochronny / 41
3.7. Zapobieganie zagrożeniom pożarowym / 43
Pytania / 43

4. Szczegółowe zasady eksploatacji urządzeń elektrycznych / 44
4.1. Generatory / 44
4.1.1. Zasady budowy i działania / 44
4.1.2. Uruchomienie generatora synchronicznego / 45
4.1.3. Zasady ruchu i eksploatacji generatorów / 46
4.1.4. Przeciążenie generatora / 46
4.1.5. Odłączenie od sieci i zatrzymanie generatora / 47
Pytania / 47
4.2. Transformatory energetyczne / 47
4.2.1. Podział transformatorów / 47
4.2.2. Budowa i parametry transformatorów / 48
4.2.3. Zasady eksploatacji transformatorów energetycznych / 50
4.2.4. Oględziny, przeglądy i remonty transformatorów / 51
4.2.5. Postępowanie w przypadku awarii i zakłóceń / 52
4.2.6. Zakres badań eksploatacyjnych transformatorów energetycznych / 52
4.2.7. Badania i pomiary transformatorów energetycznych / 59
4.2.7.1. Pomiar rezystancji uzwojeń transformatorów / 59
4.2.7.2. Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń transformatorów / 60
4.2.7.3. Badania oleju / 61
4.2.7.4. Pomiar rezystancji uziemień roboczych transformatorów / 61
Pytania / 61
4.3. Stacje elektroenergetyczne / 61
4.3.1. Informacje podstawowe / 61
4.3.2. Podział stacji ze względu na warunki eksploatacji / 62
4.3.3. Czynności łączeniowe / 63
4.3.4. Oględziny i przeglądy / 63
4.3.5. Zakres i terminy pomiarów i prób eksploatacyjnych / 65
4.3.6. Urządzenia zawierające sześciofluorek siarki SF6 / 68
Pytania / 69
4.4. Sieci napowietrzne / 69
4.4.1. Informacje podstawowe / 69
4.4.2. Wymagania dotyczące montażu linii napowietrznych / 71
4.4.3. Zasady eksploatacji linii napowietrznych / 72
4.4.4. Zakres badań eksploatacyjnych linii napowietrznych / 73
Pytania / 74
4.5. Linie kablowe / 74
4.5.1. Klasyfikacja i określenia / 74
4.5.2. Zasady eksploatacji linii kablowych / 75
4.5.3. Badania i pomiary eksploatacyjne linii kablowych / 79
4.5.3.1. Sprawdzenie ciągłości żył / 79
4.5.3.2. Pomiar rezystancji izolacji linii kablowej / 79
4.5.3.3. Próba napięciowa kabla / 79
Pytania / 81
4.6. Instalacje elektryczne / 81
4.6.1. Informacje podstawowe / 81
4.6.2. Uklady sieciowe / 83
4.6.3. Zasady doboru i układania przewodów w instalacjach / 83
4.6.4. Dobór zabezpieczeń przewodów / 86
4.6.5. Wymagania dotyczące wyposażenia instalacji / 87
4.6.6. Zasady eksploatacji instalacji elektrycznych / 87
Pytania / 90
4.7. Baterie kondensatorów do kompensacji mocy biernej / 90
4.7.1. Zastosowanie i budowa kondensatorów elektroenergetycznych / 90
4.7.2. Zasady eksploatacji baterii kondensatorów / 91
Pytania / 97
4.8. Elektryczne urządzenia napędowe / 97
4.8.1. Informacje podstawowe / 97
4.8.2. Rozruch i regulacja prędkości silników asynchronicznych / 99
4.8.3. Dobór silników do warunków / 100
4.8.4. Zabezpieczenia silników / 101
4.8.5. Zasady eksploatacji silników / 102
4.8.6. Oględziny, przeglądy i remonty urządzeń napędowych / 102
4.8.7. Zakres badań eksploatacyjnych silników elektrycznych / 103
4.8.8. Badania i pomiary urządzeń napędowych / 105
4.8.8.1. Pomiar rezystancji uzwojeń silników / 105
4.8.8.2. Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń silników / 105
4.8.8.3. Sprawdzanie stanu ochrony przeciwporażeniowej / 106
Pytania / 106
4.9. Urządzenia oświetleniowe / 107
4.9.1. Określenia i wymagania / 107
4.9.2. Oględziny i przeglądy / 109
Pytania / 111
4.10. Urządzenia elektrotermiczne / 111
4.10.1. Informacje podstawowe / 111
4.10.2. Budowa i zasada działania wybranych urządzeń elektrotermicznych / 112
4.10.2.1. Urządzenia rezystancyjne (oporowe) / 112
4.10.2.2. Urządzenia elektrodowe / 112
4.10.2.3. Urządzenia łukowe / 112
4.10.2.4. Urządzenia indukcyjne / 113
4.10.3. Pomiary i regulacja temperatury w urządzeniach elektrotermicznych / 113
4.10.4. Zasady eksploatacji urządzeń elektrotermicznych / 114
4.10.5. Oględziny, przeglądy i remonty urządzeń elektrotermicznych / 114
4.10.6. Zakres badań i wymagań technicznych urządzeń elektrotermicznych / 115
Pytania / 117
4.11. Zespoły prądotwórcze / 117
4.11.1. Informacje podstawowe / 117
4.11.2. Ogólne zasady eksploatacji / 118
4.11.3. Uruchomienie i zatrzymywanie zespołu prądotwórczego / 118
4.11.4. Środki ostrożności przy obsłudze zespołów prądotwórczych / 118
Pytania / 119
4.12. Elektrofiltry / 119
4.12.1. Informacje podstawowe / 119
4.12.2. Wymagania dotyczące instalacji / 120
4.12.3. Zasady eksploatacji elektrofiltrów / 121
Pytania / 123
4.13. Urządzenia prostownikowe i akumulatory / 123
4.13.1. Informacje podstawowe o prostownikach / 123
4.13.2. Rodzaje i charakterystyka akumulatorów / 125
4.13.3. Zasady eksploatacji urządzeń prostownikowych i akumulatorów / 126
4.13.4. Oględziny i przeglądy urządzeń prostownikowych i akumulatorów / 127
4.13.5. Przebieg oraz ocena wyników pomiarów urządzeń prostownikowych i akumulatorów / 129
Pytania / 130
4.14. Urządzenia energoelektroniczne / 130
4.14.1. Informacje podstawowe / 130
4.14.2. Budowa i właściwości urządzeń energoelektronicznych / 131
4.14.3. Zabezpieczenia przetężeniowe i ziemnozwarciowe urządzeń energoelektronicznych / 132
4.14.4. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach energoelektronicznych / 133
4.14.5. Zasady eksploatacji urządzeń energoelektronicznych / 134
4.14.6. Oględziny, przeglądy i remonty urządzeń energoelektronicznych / 136
4.14.7. Zakres badań eksploatacyjnych urządzeń energoelektronicznych / 136
Pytania / 137
4.15. Urządzenia spawalnicze / 137
4.15.1. Klasyfikacja i zasady eksploatacji / 137
4.15.2. Badania i pomiary eksploatacyjne spawarek elektrycznych / 140
4.15.2.1. Pomiar rezystancji izolacji spawarki / 140
4.15.2.2. Pomiar rezystancji izolacji transformatorów zainstalowanych w spawarkach / 140
4.15.2.3. Pomiar napięcia biegu jałowego po stronie wtórnej spawarek i zgrzewarek / 141
4.15.2.4. Sprawdzenie stanu ochrony przeciwporażeniowej / 141
Pytania / 142

5. Zasady stosowania urządzeń elektrycznych w strefach zagrożonych wybuchem / 143
5.1. Klasyfikacja przestrzeni i stref zagrożenia / 143
5.2. Zasady budowy i doboru urządzeń elektrycznych do pracy w warunkach zagrożenia wybuchem / 144
5.3. Zasady eksploatacji urządzeń elektrycznych w warunkach zagrożenia
wybuchowego / 146
5.4. Oględziny i przeglądy urządzeń elektrycznych w warunkach zagrożenia
wybuchowego / 147
Pytania / 149

6. Ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa / 150
6.1. Rodzaje i charakterystyka przepięć / 150
6.2. Zasady ochrony odgromowej obiektów budowlanych / 150
6.3. Zasady ochrony przeciwprzepięciowej / 152
Pytania / 155

7. Ochrona przeciwporażeniowa / 156
7.1. Działanie prądu elektrycznego na człowieka / 156
7.2. Zagrożenia porażeniowe i statystyka porażeń prądem / 156
7.3. Organizacyjne środki ochrony przeciwporażeniowej / 157
7.4. Techniczne środki ochrony przeciwporażeniowej / 158
7.4.1. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach o napięciu do 1 kV / 158
7.4.1.1. Rodzaje ochron przeciwporażeniowych / 158
7.4.1.2. Ochrona podstawowa (przed dotykiem bezpośrednim) / 159
7.4.1.3. Ochrona przy uszkodzeniu (przy dotyku pośrednim) / 160
7.4.2. Ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV / 168
7.5. Przewody ochronne i wyrównawcze / 171
7.6. Badania odbiorcze i eksploatacyjne środków ochrony przeciwporażeniowej / 172
7.6.1. Ogólne zasady wykonywania badań / 172
7.6.2. Zasady wykonywania badań i pomiarów / 173
7.6.2.1. Badania i pomiary ochrony podstawowej / 173
7.6.2.2. Badania i pomiary ochrony przy uszkodzeniu / 173
7.6.2.3. Badania i pomiary eksploatacyjne w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV / 177
Pytania / 180

8. Udzielanie pomocy przedlekarskiej / 181
Pytania / 184

9. Zasady stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci / 185

10. Zbiorcze zestawienie pytań i odpowiedzi / 191
Bibliografia / 213